Heb jij een besloten vennootschap en wil je kinderen, investeerders of werknemers financieel mee laten profiteren, maar ze geen invloed geven op het beleid? De wet biedt meerdere opties die dit resultaat geven. In dit artikel zullen de stemrechtloze aandelen en de certificaten van aandelen bij besloten vennootschappen nader worden bekeken. Wat houdt het in en wat zijn de voor- en nadelen?
Aan aandelen zijn twee soorten rechten verbonden: vermogensrechten en zeggenschapsrechten. Een aandeel vertegenwoordigt een fractie van het kapitaal van een vennootschap en geeft recht op dividend. Daarnaast is je aandeel het toegangsticket voor de algemene vergadering, de plek waar je - als aandeelhouder - mag stemmen. Aandelen hebben in beginsel beide rechten, maar variaties zijn mogelijk.
Stemrechtloze aandelen
De hoofdregel is dat aan een aandeel minimaal één soort recht verbonden moet zijn, anders kwalificeert het niet als een aandeel. Sinds de invoeren van de Wet modernisering en flexibilisering BV-recht in 2012, is het mogelijk stemrechtloze aandelen uit te geven. De houder van dit soort aandeel heeft geen stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA), in afwijking van de hoofdregel. De statuten moeten wel aangeven dat het kapitaal van de vennootschap bestaat uit – onder andere – stemrechtloze aandelen.
Het stemrecht zorgt ervoor dat de aandeelhouder invloed kan uitoefenen op de besluitvorming in de AVA; de aandeelhouder kan zijn eigen belang dienen op de manier waarop hij dat nodig acht. Niet iedere vennootschap staat te springen om de invloed van alle aandeelhouders. Met een stemrechtloos aandeel kan de invloed sterk worden beperkt. Een houder van een dergelijk aandeel worden wél de vermogensrechten gegund, maar niet de zeggenschapsrechten. Betrokkenen die enkel geïnteresseerd zijn in het financiële voordeel, weten direct bij het nemen van het aandeel, dat zij geen stem hebben in – bijvoorbeeld – het benoemen van bestuurders. Dit is één van de belangrijkste manieren voor een houder van een “normaal” aandeel om diens invloed op het beleid van de vennootschap te beïnvloeden.
Toch heeft de houder van een stemrechtloos aandeel niet alléén vermogensrechten. Om de aandeelhouder diens positie te laten waarborgen, heeft de wetgever aan een houder van een stemrechtloos aandeel wel vergaderrechten toegekend. Tevens heeft een dergelijke aandeelhouder stemrecht in de vergadering van houders van stemrechtloze aandelen; een apart orgaan. In de statuten van de vennootschap kunnen aan dit orgaan verschillende rechten en bevoegdheden worden toegekend.
Certificaten van aandelen
Een andere manier om de invloed van aandeelhouders te beperken is door aandelen in het kapitaal van een vennootschap, al dan niet allemaal, te certificeren. Bij deze constructie wordt een Stichting Administratiekantoor (STAK) opgericht. De STAK geeft certificaten van aandelen uit aan de groep die de vennootschap wil laten meedelen in het succes van de vennootschap. De regels omtrent de verhouding tussen STAK en de certificaathouder zijn neergelegd in door de STAK vastgestelde administratievoorwaarden.
Net zoals bij stemrechtloze aandelen, worden bij certificering de zeggenschapsrechten en de vermogensrechten uit elkaar gehaald. Verschil is dat bij certificering aan het aandeel stemrecht verbonden blijft. De zeggenschapsrechten komen toe aan de STAK, de entiteit waar de aandelen worden ondergebracht. Het bestuur van de STAK wordt vaak gevormd door het bestuur van de vennootschap. Op deze manier kan de vennootschap diens beleid bewaken. In de praktijk zal het bestuur van de STAK gelijk zijn aan het bestuur van de vennootschap, en dus plaatsnemen en stemmen in de AVA. Hierbij dient wel het belang van de certificaathouders een belangrijke rol te hebben.
De achterliggende certificaathouders hebben de vermogensrechten en kunnen aanspraak maken op het dividend. Dit is het voornaamste belang van de certificaathouders. De STAK heeft de verplichting om de dividenden door te storten naar de achterliggende houders van certificaten.
Voor- en nadelen
Door certificaten van aandelen te creëren, kan je eenvoudig bepaalde medewerkers een beloning geven; dit in de vorm van de certificaten van aandelen. Zo krijgen je werknemers een recht op een deel van de winst. Met jou hebben zij deze winst gerealiseerd.
Soortgelijk geldt als je een familiebedrijf runt en langzaam het stokje wilt overdragen aan één of meerdere kinderen. Wil je de touwtjes nog even zelf in handen geven, maar je kinderen wel de financiële voordelen meegeven? Certificaten kunnen de oplossing bieden.
Een ander voordeel van een STAK is dat je in de administratievoorwaarden kunt opnemen dat de uitgifte van nieuwe certificaten onderhands gaat verlopen. Dit voorkomt notariskosten wanneer je geregeld certificaten wil toekennen aan een partij.
Een nadeel van certificering is dat de kosten voor de oprichting van een STAK hoger liggen dan de kosten van een statutenwijziging waarbij stemrechtloze aandelen worden uitgegeven.
Aan de andere kant is het nadeel van stemrechtloze aandelen dat je iedere keer dat je nieuwe stemrechtloze aandelen wil uitgeven, je langs de notaris zal moeten voor een akte van uitgifte.
Belangrijkste voordeel van stemrechtloze aandelen is dat je geen oprichtingskosten hebt voor een STAK. Verder heeft een dergelijke aandeelhouder altijd het recht om de AVA bij te wonen en daar het woord te voeren. Stemmen mag hij niet, maar hij kan toch zijn mening laten blijken. Tevens kan een houder van stemrechtloze aandelen een aanmerkelijk belang verkrijgen en daardoor fiscale voordelen genieten.
Voor het creëren van stemrechtloze aandelen zul je bij de notaris een statutenwijziging moeten laten verzorgen. Certificaten van aandelen kunnen niet bestaan zonder een STAK. De notaris zal voor jou de oprichting van de STAK verzorgen, inclusief de bijbehorende akten.
Welke optie het best bij jou past is geen kwestie van goed of fout. Zit jij te denken aan splitsing van de rechten verbonden aan een aandeel? Laat je adviseren over de mogelijkheden. Wij kijken graag met jou naar de beste optie
