We bevinden ons in een tijdperk waarin bedrijven vaak worden beoordeeld op hun financiële prestaties en winstmaximalisatie. Er is echter een alternatief bedrijfsmodel in opkomst dat die financiële focus verlegt naar langetermijndoelen en maatschappelijke impact. Dit wordt  steward-ownership genoemd.

Bij steward-ownership wordt de missie van het bedrijf centraal gesteld en zorgt het ervoor dat aandeelhouders dienend zijn aan het bedrijf in plaats van andersom. In dit artikel gaan we nader in op het begrip steward-ownership. Wat houdt het in en hoe het verschilt van het traditionele aandeelhouderswaarde-model?

Wat is Steward-Ownership?

Steward-ownership is een duurzaam bedrijfsmodel dat bedrijven in staat stelt om onafhankelijk en missie-gedreven te blijven. Het verschilt fundamenteel van het traditionele aandeelhouderswaarde-model door de nadruk te leggen op langetermijndoelen, maatschappelijke impact en zelfbestuur. Voor bedrijven die zich willen inzetten voor duurzaamheid en langetermijnwaarde, biedt steward-ownership een inspirerend alternatief. Het model wordt juridisch verankerd door de principes (i) zelfbestuur en (ii) winst dient de missie.

Zelfbestuur

Bedrijven behouden hun autonomie en kunnen onafhankelijk blijven opereren. Ze zijn niet gebonden aan externe druk van aandeelhouders of investeerders.

Winst dient de missie:

Financiële winst is slechts een middel om aan de missie van het bedrijf te blijven werken. De missie heeft prioriteit boven alles. Winst is wel een voorwaarde om de missie te realiseren. Het doel is om positieve impact te maximaliseren, zowel op korte als lange termijn.

Verschillen met het Traditionele Aandeelhouderswaarde-Model

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen steward-ownership en het traditionele aandeelhouderswaarde-model?

1.    Doel en Prioriteit:

       -      Traditioneel Aandeelhouderswaarde-Model: Het primaire doel is winstmaximalisatie voor aandeelhouders op korte termijn.

       -      Steward-Ownership-Model: De missie en impact van het bedrijf zijn belangrijker dan puur financiële winst.

2.    Aandeelhoudersrol:

       -      Traditioneel Aandeelhouderswaarde-Model: Aandeelhouders zijn eigenaren en streven naar winst.

       -      Steward-Ownership-Model: Aandeelhouders handelen in het belang van het bedrijf en de bredere samenleving.

3.    Autonomie en Zelfbestuur:

       -      Traditioneel Aandeelhouderswaarde-Model: Bestuurders leggen vaak verantwoording af aan aandeelhouders.

       -      Steward-Ownership-Model: Bedrijven hebben meer autonomie en kunnen onafhankelijk opereren.

4.    Winst en Missie:

       -      Traditioneel Aandeelhouderswaarde-Model: Winst is het ultieme doel, zelfs als dit andere belangen schaadt.

       -      Steward-Ownership-Model: Winst is een middel om de missie te bereiken.

De overstap maken?

Overstappen naar het steward-ownership-model vereist een zorgvuldige aanpak. Hier zijn de essentiële stappen:

• Begrijp het concept: Maak je de principes en voordelen van steward-ownership eigen voordat je de overstap maakt.
• Interne dialoog: Betrek de medewerkers en bestuurders van de organisatie bij een open gesprek over steward-ownership.
• Missie en waarden: Definieer (of herdefinieer) de missie en waarden van je bedrijf duidelijk.
• Juridische structuur: Werk samen met juridische experts zoals notarissen en fiscalisten om de juiste structuur te kiezen.
• Statuten en aandeelhoudersovereenkomst: Pas deze aan om steward-ownership te weerspiegelen. Ook hierbij kun je de notaris betrekken voor advies.
• Betrek medewerkers: Overweeg medewerkersparticipatie, bijvoorbeeld via aandelen.
• Communicatie: Leg aan alle belanghebbenden uit waarom je overstapt naar steward-ownership.
• Implementatieplan: Ontwikkel een plan met concrete stappen en deadlines.
• Educatie en training: Zorg ervoor dat iedereen binnen de organisatie begrijpt hoe steward-ownership werkt.
• Monitor en evalueer: Blijf de voortgang volgen en evalueer regelmatig of het model effectief is voor jouw bedrijf.