De financiële situatie van veel huishoudens staat onder druk. Dat is niet zo raar met een vervelende combinatie van inflatie, hoge prijzen voor energie en boodschappen en zo meer. Dit geldt tevens voor huishoudens en gezinnen die zich voorheen niet zo druk hoefden te maken. Ook zij voelen ineens dat er scherpere keuzes moeten worden gemaakt. Het eind van de maand is soms nog ver weg, terwijl de spreekwoordelijke portemonnee voor die maand toch al behoorlijk leeg raakt.

Dat komt niet zomaar door financieel mismanagement – laten we dat voorop stellen. Toch zien veel experts wel dat sommige mensen veel eenvoudiger grip kunnen houden of krijgen op hun financiële situatie dan anderen. Hoe komt het dat dit voor de een eenvoudiger te regelen lijkt dan voor de ander?

De roep om financieel besef bij kinderen al jong bij te brengen vindt opnieuw hard zijn weg – niets nieuws zou je denken, maar toch blijkt het in de praktijk niet altijd zoveel aandacht te krijgen. En dat terwijl onderzoeken steeds weer uitwijzen dat kinderen die van jongs af aan leren omgaan met geld, vele malen minder kans hebben om later in de problemen te komen door verkeerde keuzes. Dus.. hoe doe je dat?

Hoe jong is jong geleerd?

Geldzaken vinden we per definitie iets van volwassenen en nu de digitale vorm van geld veelal de overhand heeft, worden kinderen ook minder in contact gebracht met tastbaar geld.

Toch is dat erg aan te raden, geven experts aan. En dat kan al zo vroeg als de kleuterleeftijd. Geef ze een rol in het betalen bij de kassa in de supermarkt met, tenminste enkele keren, cash geld. Laat je kleuter het geld aan de kassière geven, zodat ze ervaren hoe dat betalen gaat. Benoem het krijgen van wisselgeld etcetera.  

Maar ook de noodzaak om keuzes te maken is een belangrijk aspect van goed omgaan met geld. Zelfs in de kleuterleeftijd kunnen kinderen leren dat je met een bepaald bedrag niet alles kunt kopen, dus dat je afwegingen moet maken, moet uitstellen of moet kiezen.

Zakgeld > kleedgeld

Zakgeld is een geweldig leertraject in het omgaan met geld en, zo geven pedagogen aan, al vanaf 6 jaar kun je beginnen met zakgeld. Geef je kind bijvoorbeeld 1 euro per week aan zakgeld, liefst altijd op hetzelfde moment, zodat ze een patroon leren en zien en rekening gaan houden met het idee dat er op bepaalde momenten iets “binnen komt”.

Spreek samen met je partner vooraf af, waar het kind het geld voor mag en moet gebruiken (vind je snoep kopen oké, moeten hier cadeautjes van worden gekocht als een ouder jarig is, etcetera). Zeker wanneer je kind iets leuks op het oog heeft, is de stap naar ‘leren sparen’ snel gemaakt. Een (haalbaar!) spaardoel in het vooruitzicht is heel concreet.

In de verdere basisschoolleeftijd bouw je zakgeld verder op en besteed je aandacht aan digitale vormen van geld. Hoe zit dat nou met zo’n pinpas – hoe betaal je met een pinpas (praktisch; hoe werkt het) maar ook het abstracte van geld op die manier.

Neem een kijkje op de rekening van je kind of die van jou voordat je bijvoorbeeld een aankoop gaat doen. Kijk wat er stond, doe een aankoop (bijvoorbeeld boodschappen pinnen) en toon wat er gebeurt.

Zodra een kind naar de middelbare school gaat, maak je vaak de overstap naar kleedgeld. De bedragen die een kind krijgt worden groter en vaak maandelijks en dat is ook een verantwoordelijkheid die ze kunnen en moeten leren. Vervolgens kom je in de leeftijd van bijbaantjes, waar het leren over geld verder gaat en je kind in aanraking komt met belastingen.

Een belangrijk advies volgens experts is om kinderen niet eindeloos te blijven corrigeren of sturen in hun aankopen. Juist miskopen (mits niet te buitensporig natuurlijk) bieden een enorm lerend vermogen; geld kun je maar 1x uitgeven en dat je soms iets koopt waar je vervolgens spijt van hebt, is heel waardevol.

Praten over jouw geld

Praten over geld, salaris en inkomen, vinden veel ouders lastig en confronterend. Zeker met het vooruitzicht dat dit soort informatie ineens in een kringgesprek bij anderen terecht komt. Zeker wanneer er juist zorgen zijn over geld en niet simpelweg altijd alles kan, is het eigenlijk heel belangrijk om dit niet altijd te verstoppen. Geld is niet geheimzinnig en dat niets vanzelfsprekend is, is voor een kind een enorm waardevol leerpunt.

Volgens pedagogen en bijvoorbeeld schuldhulpverleners is het leren creëren van een buffer iets dat op jonge leeftijd kan worden gedaan, het besef te creëren dat je hierdoor ‘veiligheid’ maakt voor jezelf. Wanneer dat besef en vermogen er is, is de kans op financiële problemen significant kleiner. Logisch, want je bent bewust met je geld bezig en zorgt dat je altijd een back-up hebt.

Jong geleerd…oud gedaan!

Wil je graag zaken goed geregeld hebben, voor jezelf, je kinderen of je vermogen? Dan ben je bij ons team aan het juiste adres. Leg ons je vraag eens voor!